Από τον κλεφταρματολό της κατάκτησης μέχρι τον ληστή του 19ου αιώνα, ο ένοπλος του ελληνικού χώρου αντιπροσωπεύει την αντίδραση και τη δυστροπία απέναντι στην πολιτική εξουσία και τις κοινωνικές αυθεντίες, χωρίς ωστόσο να απειλεί πουθενά τις κατεστημένες κοινωνικές ιεραρχίες και την τάξη του κόσμου. Στην περίοδο της μετάβασης, όπου το μέλλον αφίσταται από τα σχέδια της πρόνοιας και συναρτάται με τα νεοτερικά προτάγματα της προόδου και της αλλαγής, ο ένοπλος αντιστρατεύεται τον εκσυγχρονισμό και την ενοποίηση της κοινωνίας. Στο σχέδιο όμως της δικής του ανταρσίας δεν περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου? στις συγκυρίες που αλλάζουν αισθητά και δραματικά οι όροι της κοινωνικής ζωής, οι ένοπλοι του αγροτικού χώρου προβάλλουν ένα μέλλον ταυτόσημο με τον προγονικό «χαμένο παράδεισο» και υπερασπίζονται τον «παλιό καλό καιρό» και τις «αρετές» της παραδοσιακής κοινωνίας.

Στη θεματολογία των εργασιών που παρουσιάζονται στο βιβλίο περιλαμβάνονται η διαχείριση της βίας και η χρήση των όπλων, ο κοινωνικός καταμερισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων, οι κοινωνικές στρατηγικές και οι πολιτικές πρακτικές, οι αντιλήψεις για τον κόσμο και την ιστορία στην παραδοσιακή κοινωνία. Eπίσης, σχολιάζονται η λογική, οι απαντήσεις και οι προσανατολισμοί μιας σύγχρονης και αλαζονικής κοινωνίας, που επιδιώκει την αλλαγή και απεργάζεται τις ετερότητες.