Η διαταγή που έλαβε στις 13 Αυγούστου 1922 η Ανεξάρτητος Μεραρχία ήταν αποστολή αυτοκτονίας: για να διασπασθεί η ενότητα της τουρκικής επίθεσης στο Αφιόν Καραχισάρ έπρεπε, πάση θυσία, να διεισδύσει από τα απόρθητα Στενά Κουμπέτ με 10.000 άνδρες στο εχθρι-κό έδαφος και με κεραυνοβόλο επίθεση να αιφνιδιάσει τον εχθρό στα νώτα του.

Η σύλληψη του σχεδίου επιτελικά ήταν ορθή, τα μέσα όμως και ο χρόνος που διατέθηκαν στη Μεραρχία, αντικειμενικά ήταν ανεπαρκή. Παρ' όλα ταύτα, για την εκτέλεσή του εθυσιάζετο μια ολόκληρη μεραρχία.

Στις ημέρες που ακολούθησαν οι εξελίξεις και ανακατατάξεις στο θέατρο των επιχειρήσεων ήταν ραγδαίες. Οι κεμαλικές ορδές παρέσυραν τα πάντα σκορπίζοντας τη φρίκη και τον όλεθρο. Το νότιο Συγκρότημα της Στρατιάς καταστράφηκε ολοσχερώς και οι Μύριοι της Ανεξάρ-τητης Μεραρχίας εγκλωβίσθηκαν στο βάθος της Μικρός Ασίας, αποκομμένοι από κάθε προϊστάμενο κλιμάκιο.

Αργά πλέον συνειδητοποίησαν τη θλιβερή πρωτοβουλία που τους άφησε η Ελληνική Στρατιά: να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους! Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει η απίστευτη οδύσσειά τους. Η Ανεξάρτητος Μεραρχία, περικυκλωμένη ασφυκτικά από τον τακτικό και άτακτο κεμαλικό στρατό διένυσε 600 χλμ. σε 15 ημέρες. Στο πέρασμα τους, νηστικοί, ρακένδυτοι, ξυπόλυτοι, κατά την κάθοδό τους προς τη μακρινή θάλασσα στο Δικελί, σταματούσαν μόνο για να αντιμετωπίσουν έναν πολυάριθμο αφηνιασμένο εχθρό, που κυριολεκτικά νίκησαν και ταπείνωσαν. Η ελληνική σημαία διέταζε και η τουρκική εκτελούσε. Οι Μύριοι της Ανεξάρτητης Μεραρχίας κατόρθωσαν όχι μόνο να σώσουν εαυτούς, τις σημαίες, τον οπλισμό και τα διακριτικά της μονάδος αλλά και 8.000 πρόσφυγες. Η σύγκριση τους με τις ενέργειες των άλλων ελληνικών μονάδων καθιστά σαφές ότι τα όπλα, τα εφόδια και η αριθμητική υπεροχή έχουν τελικά μικρότερη βαρύτητα από της ηγετικές ικανότητες, το ψυχικό σθένος και την πειθαρχία, ιδίως κάτω από συνθήκες συγχύσεως και αναρχίας. Εντούτοις, με τον επαναπατρισμό τους αντιμετώπισαν ακόμη μια θλιβερή έκπληξη παρά τον άθλο που είχαν πραγματοποιήσει.

Η περιγραφή της ιστορίας της Ανεξάρτητης Μεραρχίας είναι συναρπαστική. Πρόκειται για ένα χρονικό δράσης, τόλμης, αντοχής και αυταπάρνησης. Η Κάθοδος των Νεοτέρων Μυρίων είχε την ατυχία να μείνει εντελώς άγνωστη. Μια χρυσή σελίδα της νεότερης ελληνικής ιστορίας ενταφιάστηκε από τα τραγικά γεγονότα και τις σκοπιμότητες της εποχής.