...Οι συζητήσεις στις νότιες θάλασσες έχουν ένα μοναδικό μοτίβο: ο ωκεανός είναι πράγματι απέραντος, ο κόσμος όμως είναι στενόχωρος, και δε θα συζητάς για πολλή ώρα δίχως να ακούσεις το όνομα του Χέιζ του Παλικαρά, ενός ναυτικού ήρωα που οι άθλοι και η άδοξή του εξαφάνιση άφησαν την Ευρώπη ασυγκίνητη. Θα αναφερθεί το εμπόριο, η κόπρα, τα όστρακα, μπορεί και το βαμβάκι ή τα μανιτάρια, αλλά μ' έναν απόμακρο, ερασιτεχνικό τρόπο, σαν να μην ενδιαφέρει το θέμα τους ιδιαίτερα. Μέσα σ' όλα αυτά, τα ονόματα των καραβιών και των καπετάνιων τους θα πηγαινοέρχονται ταχιά σαν αλογόμυγες και νέα του τελευταίου ναυάγιου θα συζητιόνται και θα ανταλλάσσονται ατάραχα.

Σε έναν ξένο η συζήτηση αυτή μπορεί αρχικά να μη φαινόταν ιδιαίτερα πνευματώδης, αλλά σύντομα θα έπιανε το νόημα και, όταν θά 'χε πια ένα χρόνο πάνω-κάτω στον κόσμο των νησιών και θά 'χε δει αρκετές σκούνες ώσπου το όνομα κάθε καπετάνιου να έφερνε στο μυαλό μια φιγούρα με πυτζάμες ή λευκά βαμβακερά, και όταν πια θα συνήθιζε σε μια ιδιαίτερη χαλάρωση του ηθικολογικού στοιχείου που επικρατεί (όπως στη μνήμη του γερο-Χέιζ) στο λαθρεμπόριο, στο βούλιαγμα καραβιών, στη ναυταπάτη και άλλους συγγενείς κλάδους της ανθρώπινης δραστηριότητας, θα έβλεπε ότι η Πολυνησία δεν είναι λιγότερο διασκεδαστική και διδακτική από το Παλ Μαλ ή το Παρίσι...