ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΒΕΝΤΕΤΑΣ

Η βεντέτα, ο φόνος δηλαδή που τελείται με κίνητρο την εκδίκηση για έναν άλλο φόνο, υπήρξε από τα πολύ παλιά χρόνια και, δυστυχώς, εξακολουθεί ακόμη να αποτελεί μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της κρητικής ιδιαιτερότητας - ή εγκληματικότητας, αν προτιμάτε. Η εκδήλωση αυτή, εξεταζόμενη με ιστορικά και εγκληματολογικά κριτήρια, μπορεί να εξηγηθεί ως ο απόηχος ενός μακρινού παρελθόντος και, πιο συγκεκριμένα, ως επιβίωση ενός αρχαίου τρόπου απονομής δικαιοσύνης - ενός τρόπου, ο οποίος προέβλεπε τον κολασμό του δράστη ενός εγκλήματος, με ποινή που έπρεπε να είναι ανάλογη σε είδος και βαρύτητα με το κακό που διέπραξε.

Η άποψη αυτή που, ας σημειωθεί, συνιστά την πρώτη στην ιστορία του Ποινικού Δικαίου βαθμίδα ορθής απονομής της δικαιοσύνης, χάνεται στα βάθη του χρόνου και ανιχνεύεται σε όλες σχεδόν τις νομοθεσίες των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου κατά τη δεύτερη προ Χριστού χιλιετία. Στους πολιτισμούς αυτούς η θέσπιση της θεμελιώδους δικαιϊκής αρχής της Ανταπόδοσης ή Ταυτοπάθειας ή του Αντιπεπονθότος, για να χρησιμοποιήσουμε όλα τα συνώνυμα της σχετικής νομικής ορολογίας, εκφράζεται ως θρησκευτική επιταγή και αποκτά κύρος και δεσμευτικότητα για τους κοινωνούς του Δικαίου, απλώς και μόνο επειδή το διατάσσουν οι Θεοί.

Στην Κρήτη όμως, για πρώτη φορά στην ιστορία του Δικαίου, η μορφή αυτή απονομής της δικαιοσύνης εμφανίζεται ως προϊόν ανθρώπινης βούλησης και ως νόμος του κράτους με όλη τη σημασία της λέξης.