Το ρωμαϊκό κράτος, χάρη στην ανεπανάληπτη οργάνωσή του, άφησε μια ανεξίτηλη σφραγίδα μέχρι την εποχή μας στον χώρο της Δυτικής Ευρώπης και της μεσογειακής λεκάνης. Η μικρή κωμόπολη που ιδρύθηκε στο Λάτιο τον 8ο αιώνα κατόρθωσε, με μοναδικό εφόδιο τις πολιτικές και στρατιωτικές αρετές των πολιτών της, να υποτάξει σταδιακά τους ανυπότακτους λαούς της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής, καθώς και τα πολιτισμένα ελληνιστικά κράτη της κυρίως Ελλάδας και της Μέσης Ανατολής. Μετά την υποταγή ολόκληρης της τότε πολιτισμένης οικουμένης και τη μετατροπή του πολιτεύματός τους από δημοκρατία σε αυτοκρατορία, οι Ρωμαίοι έθεσαν τα θεμέλια της διαμόρφωσης του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού επιβάλλοντας ενιαίους διοικητικούς θεσμούς, θρησκεία και οικονομική οργάνωση σε όλη την έκταση της επικράτειάς τους.