Ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτα -και όμως αξιώθηκε την πλουσιότερη βιβλιογραφία. Ο θεμελιωτής της ηθικής φιλοσοφίας ήταν η πιο ακέραια και ευσεβής προσωπικότητα- και όμως κατηγορήθηκε για ασέβεια και θανατώθηκε. Υπήρξε πρότυπο νομοταγούς πολίτη -και όμως στ όνομά του καθιερώθηκε ένα δικαίωμα αντίστασης. Ήταν ο πρώτος Αθηναίος φιλόσοφος και αθηνολάτρης- και όμως η Αθήνα φέρνει το στίγμα της θανάτωσής του. Όλα αυτά συνθέτουν ένα φαινόμενο που ειδώθηκε σαν αίνιγμα, παράδοξο, περίπτωση, μύθος και θρύλος. Δίκαια αποτέλεσε τομή, ώστε ανάλογα με την προσωκρατική, όλη η μετέπειτα φιλοσοφία να είναι μετασωκρατική.

Ο Σωκράτης, άγιος της φιλοσοφίας και απόστολος της ελευθερίας, είναι αρχέτυπο φιλοσόφου και η γοητευτικότερη πνευματική προσωπικότητα όλων των εποχών.