Κοινός παρονομαστής των κειμένων που συγκεντρώνει ο συγγραφέας σ' αυτό το βιβλίο είναι η ιστορική οπτική με την οποία συζητιόνται επίκαιρα θέματα: οργάνωση των σπουδών και της έρευνας, η θέση της ελληνικής παιδείας στην Ευρώπη κι ακόμη οι αριστερές διαψεύσεις. Ορισμένα, περισσότερο επικεντρωμένα στα επιστημονικά ενδιαφέροντα του συγγραφέα, είναι αφιερωμένα στην οικονομική ιστορία, στην πρωτόγονη επανάσταση, στη σήμανση του χώρου και στις νοοτροπίες. Όλα τους υποδεικνύουν τα πεδία παρατήρησης του ιστορικού και την πολιτισμική επίπτωση της ιστορικής πνευματικής καλλιέργειας.

Τα κείμενα, που πρωτοδημοσιεύτηκαν στα έτη 1983-1993, παρουσιάζονται εδώ ταξινομημένα σε θεματικές ενότητες και αναφέρονται κατά κύριο λόγο σε θέματα ιστορικής έρευνας και ιστορικής παιδείας. Ο συγγραφέας τους τα χαρακτηρίζει ως σχόλια, θέλοντας έτσι να τονίσει τον τρόπο της γραφής τους: «σχολιάζουν, δεν αναπτύσσουν με τρόπο συστηματικό τα αντικείμενά τους». Συνεντεύξεις, άρθρα, ανακοινώσεις, μελετήματα, ανταποκρίθηκαν πάντα σε μια εξωτερική ζήτηση, σε ανάγκες επικοινωνίας. Ο ίδιος τα θεωρεί ως μαρτυρίες, μάλιστα συλλογικές: «αν υπηρετούν κάτι είναι τα πάγια ανικανοποίητα αιτήματα, αιτήματα πολιτισμικά», που ο ίδιος θέλει να τα βλέπει μέσα από το καλειδοσκόπιο της ιστορίας.