Η απουσία μιας συγκεντρωτικής εργασίας για τους Αγίους του Αγίου Όρους, αυτούς που δημιούργησαν την πνευματική κυρίως ιστορία του τόπου, τον οποίο αγίασαν, μας έδωσε την ώθηση να πληρώσουμε την οφειλή. Παρουσιάζουμε συγκεντρωτικά, για πρώτη φορά, υπέρ τους τετρακόσιους αγίους. Πολλοί από αυτούς δεν είναι τόσο γνωστοί ή δεν τιμώνται ως Αγιορείτες και άλλοι παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Έζησαν στον 'Αθωνα από τον 9ο αιώνα και αρκετοί έδρασαν ποικιλόμορφα σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο. Βέβαια δεν είναι αυτοί οι μόνοι που ευαρέστησαν τον Θεό και δοξάσθηκαν από Αυτόν. Υπάρχει κι ένα πλήθος αγνώστων σ' εμάς αγίων, που απολαμβάνουν τους μισθούς των καμάτων τους στη Βασιλεία των Ουρανών.

Αφού στο πρώτο μέρος συνοπτικά αξιολογήσουμε το έργο τους, προχωρούμε στην κατά χρονική σειρά σκιαγράφησή τους, πλουτίζοντας την έκδοση και με ανέκδοτο εικονογραφικό υλικό. Δεν θα επιχειρήσουμε να λύσουμε προβλήματα χρονολογικά και άλλα που παρουσιάζουν οι βίοι και που οι έρευνες φιλοπόνων αγιολόγων κι ερευνητών δεν μπόρεσαν να λύσουν ακόμη. Δεν θα αγνοήσουμε τα πορίσματα σχετικών εργασιών. Θα επιμείνουμε στην εύρεση, κατά το δυνατόν, της αλήθειας και θα σεβαστούμε τη ζωηρή του τόπου ιερά παράδοση. Σκοπός δεν είναι να προσφέρουμε άψογη επιστημονική εργασία, αλλά τεκμηριωμένη, φυσικά, μικρή συμβολή στην αγιορειτική αγιολογία.

Η σχετική βιβλιογραφία θα οδηγήσει τους απαιτητικούς αναγνώστες στα πρωτότυπα κείμενα των βίων προς απόλαυση και αναψυχή. Γνωρίζουμε πως καμία μετάφραση δεν μπορεί ν' αντικαταστήσει τη χάρη τους και πως η όποια περίληψη τους αδικεί υπερβολικά.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ