Η μελέτη της δράσης των Ορθόδοξων Αδελφοτήτων από τα πολύ πρώιμα χριστιανικά χρόνια μέχρι την εποχή μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως ανέκαθεν στη ζωή της Εκκλησίας ομάδες συνειδητοποιημένων Χριστιανών ένιωσαν την ανάγκη να βοηθήσουν το ιεραποστολικό, κατηχητικό και κοινωνικό έργο της, προκειμένου αυτή να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στις παρουσιαζόμενες νέες καταστάσεις.

Η δράση των Αδελφοτήτων επεκτεινόταν σ' όλη τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Μετά τον 7ο αι. Παρουσιάστηκαν πολλές νέες Αδελφότητες, που δρούσαν κυρίως στα αστικά κέντρα. Στους μεταβυζαντινούς χρόνους οι Ορθόδοξες Αδελφότητες όχι μόνον δεν ατότησαν, αλλά με βάση τον παλαιό ελληνικό θεσμό της αυτοδιοικούμενης κοινότητας και της αυτόνομης μορφής της σωματειακής συγκροτήσεως γνώρισαν πολύ μεγάλη ανάπτυξη μέχρι και την εποχή μας. Έτσι εξαπλώθηκαν και έδρασαν από τη Φιλανδία και τη Ρωσία μέχρι την Αίγυπτο και από την Κίνα μέχρι τη Δυτική Ευρώπη.