O Alexander Romanovich Luria είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ψυχολόγους του εικοστού αιώνα και οι έρευνές του πάνω στην εξέλιξη της σκέψης και της γλώσσας, στη νοητική καθυστέρηση και στη φλοιώδη οργάνωση των ανώτερων νοητικών λειτουργιών αποτέλεσαν σταθμούς στην επιστήμη της ψυχολογίας.

Στο βιβλίο "Γνωστική ανάπτυξη" ο Luria ερευνά το τεράστιου ενδιαφέροντος θέμα της επίδρασης των κοινωνικών και πολιτισμικών παραγόντων πάνω στη γνωστική εξέλιξη, δηλαδή στην αντίληψη, την αφαιρετική σκέψη, τη λογική αξιολόγηση, τη φαντασία, κ.λ.π.

Η σύλληψη του προβλήματος, η διατύπωση των υποθέσεων, ο πειραματικός σχεδιασμός, ο χειρισμός των υποκειμένων, η ανάλυση των δεδομένων, η συζήτηση και η εξαγωγή συμπερασμάτων αποτελούν φωτεινά παραδείγματα άριστης έρευνας στην ψυχολογία. Από τη μελέτη εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι η ανθρώπινη συνείδηση είναι προϊόν της κοινωνικής ιστορίας. Έτσι τα υποκείμενα του Luria και των συνεργατών του, έδειξαν αλλαγές στις γνωστικές τους λειτουργίες, που ήταν ευθέως ανάλογες με το βαθμό επαφής τους με το νέο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.