ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΤΟΥ ΗΣΙΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι πρώιμες ελληνικές κοινωνίες κατά την περίοδο 900-700 π.Χ., βάσει των επών του Ομήρου και του Ησιόδου, αρχαιολογικών ευρημάτων και κοινωνιολογικών προσεγγίσεων.

Διερευνάται, καταρχάς, η χρήση των εξεταζόμενων επών ως ιστορικών πηγών και η ύπαρξη ενός συγγενούς χρονικού και γεωγραφικού πλαισίου ανάλυσης. Θέτοντας τις σύγχρονες, προς το ακροατήριο των επών, κοινωνίες ως πυρήνα της συγκεκριμένης μελέτης, εξετάζεται το στάδιο κοινωνικής τους εξέλιξης, τα στοιχεία από πρότερα στάδια εξέλιξης που κληροδοτούνται σε αυτές, καθώς και τα νέα στοιχεία εξέλιξης που προκύπτουν. Παράλληλα, αναλύονται τα χαρακτηριστικά που δομούν τον οκο, το διαγραφόμενο κληρονομικό καθεστώς, ο ρόλος του οίκου ως κέντρου παραγωγής και διαχείρισης του παραγόμενου έργου, η φύση του έργου που παράγεται εντός του, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο το παραγόμενο έργο επηρεάζει τους ρόλους των μελών του οίκου και της κοινότητας στο σύνολό της. Διερευνάται, επομένως, η οικονομία των εξεταζόμενων κοινωνιών, οι οδοί προσπορισμού, οι μορφές αμοιβαιότητας και ανταλλαγής και η επίδραση αυτών στην κοινωνία. Τέλος, εξετάζεται η ύπαρξη κοινωνικής διαστρωμάτωσης, τα χαρακτηριστικά που φέρουν οι ομάδες που απαρτίζουν την κοινωνία, καθώς και τα κριτήρια που διαμορφώνουν την κοινωνική ιεραρχία και τις σχέσεις εξουσίας.

Απώτερο στόχο της μελέτης αυτής αποτελεί η διερεύνηση των αιτίων που η ελληνική κοινωνία διέγραψε αντίθετη πορεία κοινωνικής εξέλιξης από άλλες σύγχρονές της κοινωνίες, αποτρέποντας την παγίωση εξουσιαστικών μοντέλων μοναρχίας και συγκεντρωτικής διοίκησης καθώς και των αιτιατών εκείνων παραγόντων που επέτρεψαν η αυξανόμενη εξατομίκευση των μελών της κοινωνίας να συνυπάρχει με την παράλληλη ενίσχυση των κοινοτικών δεσμών αλληλεγγύης, ώστε ο ιδιωτικός ο?κος να είναι αλληλένδετος με την κομβική αγορά. Επιχειρείται, τέλος, να τεκμηριωθεί η περίοδος αυτή ως εποχή δημιουργικής μετάβασης.