Η προσέγγιση των σύγχρονων ζητημάτων της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους προϋποθέτει επίγνωση των διακυβευμάτων της ύστερης νεωτερικότητας. Ποιο είναι σήμερα το πραγματικό περιεχόμενο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, πώς η αλλοίωση του ρόλου των πολιτικών κομμάτων επηρεάζει τους αντιπροσω-πευτικούς θεσμούς, σε ποιο βαθμό η ενδυνάμωση των μη κυβερνητικών οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών και η εξάπλωση του φαινομένου των ανεξάρτητων αρχών επενεργούν στις κρατικές λειτουργίες, ποια η σημασία της ανάδειξης συγκεκριμένων πεδίων κρατικής παρέμβασης που τελούν εκτός δημοκρατικού ελέγχου και επικαλού-νται αποκλειστικά μια τεχνοκρατική νομιμοποίηση, πώς μπορεί να μετασχηματιστεί το κοινωνικό κράτος δικαίου προσαρμοζόμενο στα νέα δεδομένα του διεθνούς ανταγωνισμού χωρίς να διαρραγεί το πρόταγμα της κοινωνικής αλληλεγγύης;

Περαιτέρω, κατά πόσον μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποτελέσει ένα διακριτό πόλο έναντι των Η.Π.Α. με σκοπό τη δημοκρατική διακυβέρνηση της παγκο-σμιοποίησης και τη διάσωση του λεγόμενου ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου, τι μπορεί να σημαίνει δημοκρατία σε μια υπερεθνική ένωση λαών και κρατών που δεν βασίζεται σε μια "μυθολογία" περί έθνους ή σε έναν ευρωπαϊκό δήμο, πώς μπορούν να κατοχυρωθούν τα κοινωνικά δικαιώματα και η κοινωνική αλληλεγγύη στο ενωσιακό θεσμικό οικοδόμημα;

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου προσεγγίζονται ορισμένες σημαντικές εκφάνσεις των μετασχηματισμών στη λειτουργία της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους σε επίπεδο κράτους-έθνους. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται η ανάλυση της δημοκρατίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το τρίτο μέρος πραγματεύεται ορισμένες σύγχρονες τάσεις στη συνταγματική ερμηνεία και νομοθέτηση, που συναρτώνται με την "ποιότητα" της δημοκρατίας. Τέλος, το επίμετρο επικεντρώνεται στη "Συνθήκη για το Σύνταγμα της Ευρώπης", το περιεχόμενό της και τα αίτια της κρίσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τα αρνητικά δημοψηφίσματα. Στον πρόλογό του με τίτλο "Μία πολιτειολογία για την ύστερη νεωτερικότητα" (σελ. 19 έως 46), ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς αναδεικνύει την πολιτική και πολιτειολογική σημασία των εξελίξεων αυτών.