Ο φιλόσοφος Ντιντερό, το πιο ανήσυχο και ανατρεπτικό πεύμα του 18ου αιώνα, συχνάζει στο Καφέ ντε λα Ρεζάνς, όπου παρακολουθεί τους άλλους να παίζουν σκάκι. Εκεί συναντιέται με τον ανιψιό του περίφημου μουσικού Ραμό, «ένα κράμα ευγένειας και ποταπότητας, λογικής και παραλόγου», και ανοίγεται μαζί του σε μια ατέλειωτη συζήτηση πάνω στην ηθική, τη μουσική κ.λ.π. Το ενδιαφέρον σε αυτό τον πολυθεματικό «σωκρατικό» διάλογο είναι η βαθμιαία μεταμόρφωση που συντελείται στους δύο χαρακτήρες στη διάρκεια της διαλεκτικής μονομαχίας τους· έτσι π.χ. ο θεότρελος ανιψιός αναδεικνύεται συχνά πιο πραγματιστής από τον σοφό Ντιντερό...