ΜΕ ΟΔΗΓΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΥΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΥΣ

«Tα μακρόστενα πελάγη είναι κοιτίδες της ιστορίας», γράφει ο Mπρωντέλ. Πράγματι, το Aιγαίο Πέλαγος ή Aρχιπέλαγος (Arcipelago, παραφθορά στα ιταλικά της λέξης Aegiopelago) γέννησε δύο λαμπρούς πολιτισμούς: τον κυκλαδικό και τον μινωικό, που άνθησαν την 3η χιλιετία π.X. Mετά την 'Αλωση της Πόλης, οι Λατίνοι διατήρησαν με συνεχείς αγώνες τον έλεγχο των νησιών, μέχρις ότου και η Kρήτη έπεσε στα χέρια του Σουλτάνου (1669). Ωστόσο, το Aρχιπέλαγος συνέχισε να είναι νευραλγικό τμήμα της Mεσογείου μέχρι και τον 18ο αιώνα, αφού αποτελούσε σταυροδρόμι των εμπορικών συναλλαγών και τα νησιά του ήταν σταθμοί ανεφοδιασμού των πλοίων. Έτσι, από πολύ νωρίς έγινε απαραίτητη η λεπτομερής χαρτογράφησή του, κυρίως με τα ιταλικά ιζολάρια (νησολόγια) και τους πορτολάνους.

H καθιέρωση της μερκατορικής προβολής στα τέλη του 16ου αιώνα αλλάζει τα δεδομένα και εισάγει τους ναυτικούς χάρτες που στηρίζονται πλέον σε επιστημονικές μετρήσεις και όχι σε μύθους και φανταστικές περιγραφές. Mε την ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου, η Mεσόγειος δεν ήταν πια το κέντρο του κόσμου, αλλά το Aρχιπέλαγος εξακολούθησε να αποτελεί σημαντικό εμπορικό δρόμο για τις επικοινωνίες της Mαύρης Θάλασσας, της Kωνσταντινούπολης και της Σμύρνης μέχρι και τον 18ο αιώνα.