O εθελοντισμός αποτελεί έκφραση των αρχών του πλουραλισμού, της συμμετοχής, της αλληλεγγύης και της επικουρικότητας. Το φαινόμενο του εθελοντισμού αποκαλύπτει μια εσωτερική, συστηματική σχέση μεταξύ των αρχών αυτών.

Συγκεκριμένα, ο εθελοντισμός αποτελεί μια μορφή αυτό-οργάνωσης της κοινωνίας (πλουραλισμός), που προσφέρει μια σημαντική δυνατότητα στους πολίτες να διαμορφώσουν ή να τροποποιήσουν την κοινωνική πραγματικότητα (συμμετοχή) με την αυθόρμητη και την ανιδιοτελή παροχή υπηρεσιών από τις οποίες ωφελούνται άμεσα «τρίτοι» συμπολίτες τους (αλληλεγγύη), σε μια σχέση συνεργασίας και επικοινωνίας με τους δημόσιους θεσμούς (επικουρικότητα).