Ο ρόλος του παραδοσιακού μουσείου -ενός θεσμού που συνδέεται οργανικά με τη νεωτερικότητα- έχει πλέον διαφοροποιηθεί. Το μουσείο δεν αποτελεί απλά τον αδιάψευστο μάρτυρα της διαχρονικής παρουσίας του έθνους, το θεματοφύλακα της ιστορίας, τον εγγυητή της εθνικής συλλογικότητας, το ναό της εθνικής ιδέας και της υψηλής τέχνης.

Το σύγχρονο μουσείο έχει πολυδιάστατο χαρακτήρα. Είναι ένας θεσμός που μεταβάλλεται διαρκώς, που αποτυπώνει τον φιλοσοφικό, ιστορικό και κοινωνιολογικό προβληματισμό και που αντανακλά την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Γι' αυτό, άλλωστε, καλείται να προτείνει διαφορετικές αναγνώσεις, διαφορετικές ερμηνείες και να μην διατυπώνει «αδιαμφισβήτητες» αλήθειες.

Παράλληλα, η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του μουσείου οδήγησε στο δυναμικό άνοιγμά του στο ευρύ κοινό και στη διατύπωση του αιτήματος για συνειδητό εκδημοκρατισμό του. Γιατί μόνο έτσι θα συμβάλει στη «δια βίου» αγωγή και εκπαίδευση και στην προώθηση μιας πλουραλιστικής προοπτικής.