Η Επιστροφή της Μεγάλης Θεάς είναι το επιστέγασμα του καινοτόμου και σημαντικού έργου μιας ολόκληρης ζωής της Μαρίγια Γκιμπούτας, η οποία υπήρξε μία από τις πιο αξιόλογες ερευνήτριες του 20ού αιώνα. Καθηγήτρια της Ευρωπαϊκής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, έγραψε και δίδαξε με σπάνια σαφήνεια την πρωτότυπη -και αρχικά σκανδαλιστική- ερμηνεία του προϊστορικού ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Η Γκιμπούτας, μέσω της ακούραστης αναζήτησής της στο πεδίο των ανασκαφών, «πέταξε» στο πρόσωπο της σύγχρονης αρχαιολογίας πολιτισμούς που είχαν επίκεντρο τη Μεγάλη Θεά και οι οποίοι προχρονολογούνται των ιστορικών πατριαρχικών πολιτισμών, για χιλιάδες χρόνια.

Ο τόμος αυτός, ο οποίος ήταν κοντά στην ολοκλήρωσή του την εποχή του θανάτου της, περιέχει το απόσταγμα των μελετών της Γκιμπούτας, συνδυάζοντας τα αξιομνημόνευτα ευρήματα της προηγούμενης εργασίας της με τις νέες ανακαλύψεις της δεκαετίας του '90. Περιλαμβάνει αρχαιολογικές μαρτυρίες για τη Νεολιθική θρησκεία, όπου αποτυπώνονται οι πολλαπλές όψεις και λειτουργίες των Νεολιθικών θεαίνων και θεών. Ιερά σπήλαια, μεγαλιθικοί τάφοι και ναοί, σχηματίζουν το τοπίο της Θεάς στην προϊστορική περίοδο, ενώ τα σημάδια που βρέθηκαν σε πλήθος τεχνουργημάτων μαρτυρούν την ιερή, συμβολική της γλώσσα.

Από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν επίσης, θεές που λατρεύτηκαν και που συνέχισαν να τιμώνται ως τη σύγχρονη περίοδο. Αρχίζοντας από τη μινωική και ελληνική θρησκεία, τις θεότητες των Ετρούσκων και των Βάσκων, τις θρησκείες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης και καταλήγοντας στις θεότητες, τις νεράιδες, τις μάγισσες και τα ξωτικά της Βαλτικής.