Οι Παραπόταμοι της Έλλης Αλεξίου γράφτηκαν λίγα χρόνια μετά τη λήξη της Κατοχής και το πέρας του Εμφυλίου. Στις όχθες τους διαδραματίζεται η πολυκύμαντη πορεία μιας κρητικής οικογένειας από την εποχή της όψιμης Τουρκοκρατίας ως την απελευθέρωση από τους Γερμανούς. Αναπαρίσταται η ταραχώδης διαδρομή της ελληνικής κοινωνίας στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα και αναβιώνουν οι κλυδωνισμοί της στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. H συμβίωση Ελλήνων και Τούρκων στην Κρήτη, η βίαιη ανταλλαγή των πληθυσμών, η εκρίζωση από την πατρίδα, η διαβίωση στην πρωτεύουσα και αργότερα η παλιννόστηση στο νησί, τα χρόνια της Κατοχής στην Αθήνα και το έπος της αντίστασης, ανασυνθέτουν ρεαλιστικά το σκηνικό μιας θυελλώδους και ζοφερής περιόδου, στην οποία κυριάρχησαν οι απώλειες, ο πόνος και η παραφροσύνη.

Σε αυτά τα ταραγμένα χρόνια κυλούν οι Παραπόταμοι, για να αναδείξουν τους αφανείς πρωταγωνιστές της Iστορίας, εκείνους που υπηρετούν με αφοσίωση την αξία του διαρκούς αγώνα και το όραμα για μια διαφορετική κοινωνία, ακόμα και αν απαιτείται να παίξουν με το θάνατο.