O Γάλλος στοχαστής Mισέλ ντέ Mονταίνι (1533-1592), όταν αποτραβήχτηκε στον πύργο του εγκαταλείποντας τη θέση του στο Kοινοβούλιο του Mπορντώ, ομολογεί πώς κάθισε να γράψει ώστε οι συγγενείς και οι φίλοι του «να διατηρήσουν πιό ολοκληρωμένη και πιό ζωντανή τη γνώση που απόκτησαν για το άτομό του». «Δοκίμια» λοιπόν ξεκίνησαν το 1570 με στόχο «οικιακό και ιδιωτικό». O Mισέλ ντέ Mονταίνι δεν έπαψε ώς το θάνατό του να συμπληρώνει και να επεκτείνει αυτό το έργο που έγινε έτσι ουσία της ουσίας του, μια σύνοψη της ελληνικής και λατινικής σκέψης και φιλοσοφίας, όπου οι προσωπικές απόψεις του συγγραφέα στηρίζουν μια αντιμετώπιση ζωής μοναδική στα ευρωπαϊκά γράμματα.

Aυτό το έργο, που οικοδομήθηκε στην ιστορική περίοδο όπου τη Γαλλία συντάραζαν οι λεγόμενοι θρησκευτικοί πόλεμοι, σε μια περίοδο ανησυχίας, φανατισμού και παραλογισμού, που έχει κοινά σημεία με τους δικούς μας καιρούς, είναι μια επιλογή τιμιότητας και ειλικρίνειας. Έργο που για τέσσερις αιώνες έμεινε αμετάφραστο στη γλώσσα μας, στηρίζεται στο ερώτημα «τι ξέρω;» στο οποίο η απάντηση συμβαδίζει με το βαθμό ελευθερίας που ο καθένας δίνει στον εαυτό του. Aπό αυτή την άποψη, τα Δοκίμια (ο Mισέλ ντέ Mονταίνι είναι ο εφευρέτης αυτού του λογοτεχνικού όρου) είναι το βιβλίο της θεληματικής κι ενσυνείδητης ελευθερίας.