Στην εργασία αυτή, σε μια προσπάθεια συνολικής ερμηνείας του ιδεολογικού περιεχομένου του έργου του Ελύτη, μελετήθηκαν διεξοδικά και τα δοκίμια του, που έχουν μείνει έως σήμερα ασχολίαστα στην πλειονότητα τους από την κριτική.

Η έρευνα απέδειξε πράγματι ότι ο ποιητής με αφετηρία τις ενδιάθετες παρορμήσεις του κάνει την αναγωγή από τον αισθητό κόσμο σε συγκεκριμένες Θεωρητικές αρχές, που συγκροτούν ένα ενιαίο σύστημα ιδεών, απροσπέλαστο συνήθως στον ανυποψίαστο αναγνώστη. Οι αρχές αυτές μαρτυρούν τη δραστική επίδραση του υπερρεαλισμού για την πρώτη περίοδο, αλλά επιπλέον φέρνουν στο φως έναν εξίσου σημαντικό παράγοντα επιρροής, που δεν έχει μελετηθεί αρκετά, την ελληνική φιλοσοφικήπαράδοση, αναδεικνύοντας μ' αυτό τον τρόπο τον ελληνικό χαρακτήρα της σκέψης του Ελύτη.

Επιστέγασμα και σημείο συμψηφισμού των θεωρητικών αρχών, αποτελεί η έννοια της καθαρότητας, διαφάνειας ή διαύγειας, ή θέαση δηλ. μιας καθαρότερης όψης του κόσμου που φθάνει ως την υπέρβαση, σηματοδοτώντας το μεταφυσικό και πανανθρώπινης σημασίας προσανατολισμό της κοσμοθεώρησης του Ελύτη.