Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, η σύγχρονη ιστορία γνώρισε θεαματική ανάπτυξη. Το άνοιγμα του ερευνητικού πεδίου της «ιστορίας του παρόντος χρόνου» επέτρεψε στους ιστορικούς να επιχειρήσουν τη μελέτη του πιο πρόσφατου παρελθόντος. Από την πλευρά τους, οι κοινωνικές επιστήμες στράφηκαν ολοένα και περισσότερο προς την ιστορία, με αποτέλεσμα τη γένεση μας ιστορικής πολιτικής επιστήμης, ανθρωπολογίας και κοινωνιολογίας, που φωτίζουν με νέο τρόπο τη σύγχρονη περίοδο. Με την παγκοσμιοποίηση των διανοητικών ανταλλαγών, η ιστοριογραφία της Γαλλίας εμπλουτίστηκε με έναν αυξημένο αριθμό μελετών που δημοσίευσαν ξένοι ιστορικοί, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η σύγχρονη ιστορία επωφελήθηκε επίσης από το πάθος που εκφράζει το ευρύ κοινό για τη «συλλογική μνήμη» και την «κληρονομιά». Πληθώρα συλλόγων και δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών επιχείρησαν τη διάσωση των αρχείων τους, την καταγραφή των αναμνήσεων των παλαιών και τη γραφή της δικής τους ιστορίας.

Το παρόν έργο αποτιμά όλες αυτές τις ανανεώσεις. Εξετάζει τους κυριότερους τομείς της σύγχρονης ιστορίας που αναπτύχθηκαν από τις αρχές του 20ού αιώνα, επισημαίνει τις βασικές κατευθύνσεις που ακολουθεί σήμερα η έρευνα και αναλύει τις σχέσεις ανάμεσα σε ιστορική γνώση, συλλογική μνήμη και διδασκαλία της ιστορίας.