Ο Ιωάννης Χρυσόστομος, 4ος-5ος αι. μ.Χ., στο κήρυγμά του (Αντιόχεια και Κωνσταντινούπολη) χρησιμοποίησε εικόνες από τον καθημερινό βίο της εποχής του. Μεταξύ των πληροφοριών που μας παρέχει, κάνει λεπτομερείς αναφορές στον πρωτοβυζαντινό οίκο (αρχιτεκτονική και διακόσμηση). Περιγράφονται περίστυλοι οίκοι-domus, (με αίθριο, αίθουσες υποδοχής-τρικλίνια, κήπους, στοές, βοηθητικούς χώρους, υπνοδωμάτια και γυναικωνίτη), πολυώροφες οικίες, αγροικίες, απλοϊκές οικίες, οικίσκοι και καταστήματα-tabernae.

Επίσης παίρνουμε πληροφορίες για την επιτοίχια διακόσμηση (ορθομαρμαρώσεις, χρωματισμός, τοιχογραφίες, πορτραίτα και εικόνες αγίων, ψηφιδωτά, κουρτίνες και «ταπισσερί»), την επιδαπέδια (μάρμαρα, ψηφιδωτά, χαλιά) και την διακόσμηση οροφής. Η επίπλωση του πρωτοβυζαντινού οίκου ήταν πλούσια: κρεβάτια, ανάκλιντρα-stibadia, κλινίδια, τραπέζια, θρόνοι, καρέκλες, σκάμνοι, κιβώτια (σεντούκια) και ερμάρια. Λεπτομερείς είναι οι περιγραφές για τον τρόπο που δειπνούσαν και διασκέδαζαν στα συμπόσια. Στον πρωτοβυζαντινό οίκο χρησιμοποιούνταν διάφορα σκεύη, μετάλλινα και κεραμικά, καθώς και πολυτελή αργυρά και χρυσά: μαγειρικά σκεύη, δοχεία αποθήκευσης και μεταφοράς, επιτραπέζια σκεύη, σκεύη προσωπικής φροντίδος, φορητά σκεύη θέρμανσης και λύχνοι. Ο πρωτοβυζαντινός αριστοκρατικός οίκος δομείται και διακοσμείται κατά τα ελληνορωμαϊκά πρότυπα, ωστόσο σταδιακά εγκαταλείπεται η μυθολογική θεματολογία στη διακόσμηση και εμφανίζονται χριστιανικά σύμβολα, τα οποία και επικρατούν.