Τυπικός ηθογράφος, στο ξεκίνημα, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας ξεπέρασε πολύ γρήγορα την επιφάνεια των πραγμάτων και εισέδυσε σε επίπεδα κοινωνικής κριτικής και πολιτικοιδεολογικών οραματισμών, περνώντας πίσω από τα φαινόμενα της "ήσυχης και ανεπαίσθητης ζωής των άψυχων".

Έτσι, το ώριμο και ύστερο έργο του απέκτησε άλλη διάσταση. Οι ήρωες του, άνθρωποι του βουνού, της θάλασσας και του κάμπου, μέσα από την απλή ή περιπλεγμένη διηγηματική περιπέτεια τους, ξετυλίγουν το κουβάρι της ζωής τους, που έχει οργανωθεί διαχρονικά κάτω από τις επιταγές μιας κλειστής, κατά βάση κοινωνίας και έχει αφομοιώσει τους κλυδωνισμούς των κοινωνικοϊστορικών ανακατατάξεων της ταραγμένης εποχής τους.

Ο χρόνος που κύλησε έκτοτε ανέδειξε το έργο του Ανδρέα Καρκαβίτσα ως σημαντικό και τον ίδιο ως ευαίσθητο ανατόμο και τον κορυφαίο εκπρόσωπο της Ηθογραφίας μας.