ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Ο τόμος Εισαγωγή στην ποίηση του Παλαμά. Επιλογή κριτικών κειμένων, όπως και οι υπόλοιποι τόμοι της σειράς με την επιλογή κριτικών κειμένων για σημαντικούς έλληνες λογοτέχνες, λειτουργεί ως μια χρηστική εισαγωγή στη μελέτη της ποίησης του Κωστή Παλαμά. Στην εκτενή εισαγωγή του φιλολογικού επιμελητή, «Ο Παλαμάς και η κριτική της ποίησής του», περιγράφεται και αποτιμάται η κριτική πρόσληψη του παλαμικού ποιητικού έργου, στο χρονικό ανάπτυγμα από τις αρχές της μέχρι σήμερα. Το πρώτο από τα ανθολογημένα κείμενα, «Χρονολόγιο Κωστή Παλαμά [1859-1943]» του Κ. Γ. Κασίνη, καλύπτει τις ανάγκες ενός γενικού κατατοπιστικού οδηγού με εργοβιογραφικές πληροφορίες για τον άνθρωπο και τον συγγραφέα Παλαμά. Τα υπόλοιπα τριάντα ένα κείμενα κατατάσσονται κατά χρονολογική σειρά, από το παλαιότερο (1910) μέχρι το νεότερο (2012). Ύστερα από τα ανθολογημένα κείμενα ακολουθούν α) ο κατάλογος των πρώτων δημοσιεύσεών τους, β) καταγραφή της εργογραφίας του Παλαμά και επιλογή από τη βιβλιογραφία του και γ) ευρετήριο ονομάτων.

Τα ανθολογημένα κριτικά-φιλολογικά κείμενα επικεντρώνονται στο ποιητικό έργο του Παλαμά. Κατά συνέπεια στον τόμο δεν περιλαμβάνονται γραπτά για τις άλλες, εκτός της ποίησης, όψεις του παλαμικού συγγραφικού έργου (την κριτική, το δοκίμιο, την πεζογραφία, το θέατρο, την αλληλογραφία). Προκειμένου να αναδειχθεί η ποικιλία των εκδοχών στην πρόσληψη της ποίησης του Παλαμά, επιλέχθηκαν κείμενα που καλύπτουν το ευρύ φάσμα των υποειδών της κριτικής, τόσο της λογοτεχνικής όσο και της φιλολογικής (βιβλιοκρισίες, σύντομα άρθρα, αποσπάσματα από ευρύτερες μελέτες, κεφάλαια μονογραφιών). Έτσι στον τόμο συνυπάρχουν ευρύτερες θεωρήσεις της παλαμικής ποίησης, που στο επίκεντρό τους έχουν την αισθητική της αποτίμηση, είτε τη θετική είτε την αρνητική, και καθαρά φιλολογικές αναλύσεις, ακόμα και προσεγγίσεις εστιασμένες σε εξειδικευμένες όψεις.

Η αλληλοδιαδοχή ανόμοιων και διαφορετικού είδους κριτικών κειμένων δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να επιλέξει εκείνα που επιθυμεί να διαβάσει περισσότερο, είτε τις γενικές, αισθητικά προσανατολισμένες, θεωρήσεις της ποίησης του Παλαμά, είτε τις εξειδικευμένες, φιλολογικές αναλύσεις ειδικών πλευρών της. Σε γενικές γραμμές, τα κείμενα λειτουργούν ως αντιπροσωπευτικά δείγματα των διαφόρων τάσεων της κριτικής για την παλαμική ποίηση στη διάρκεια ενός σχεδόν αιώνα.

Mέσα από τη συνανάγνωσή τους αναδεικνύονται διαμάχες και συγκρούσεις αισθητικής και ιδεολογικής φύσεως, διαμάχες σύμφυτες με την εξέλιξη της κριτικής σκέψης γύρω από την ποίηση στη διάρκεια του 20ού αιώνα.