ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Ο κόσμος αλλάζει. Γοργά. Μέσα από ρήξεις, ένοπλες συρράξεις, διεθνούς και κυρίως εσωτερικού χαρακτήρα, διεκδικήσεις λαών, εθνοτήτων, μειονοτήτων, την ανάδυση αντισυμβατικών κινημάτων και οργανώσεων, τις απειλές στην ασφάλεια ανθρώπων και κρατών, τον πιεστικό παρεμβατισμό των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών. Νέα προβλήματα και τριβές δημιουργούνται γύρω από το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή, τις μετακινήσεις πληθυσμών, τα ζητήματα ανάπτυξης απέναντι στη φτώχεια και τα δημόσια χρέη των κρατών, τις νέες πολιτικές που προωθούν διεθνείς οργανισμοί περιφερειακού και οικουμενικού χαρακτήρα...

Η διεθνής κοινότητα επιβεβαιώνει όλο και περισσότερο θεσμικά ή/και αρνητικά τον παρεμβατικό της ρόλο, αναδεικνύοντας και η ίδια μια αυτοτελή οντότητα με δικαιώματα και υποχρεώσεις στη διεθνή δικαιοταξία, αλλά και αδυναμίες. Τα όρια του διεθνούς δικαίου συνδιαλέγονται -συγκλίνοντας/αποκλίνοντας;- με τις αδυναμίες των πολιτικών επιλογών και τα ελλείματα ανεπάρκειας των επιμέρους πολιτικών. Η ασφάλεια ως αντίληψη και πολιτική συναιρείται με την ανάπτυξη. Και αυτή, με την ειρήνη και τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών. Την τρέχουσα περίοδο διεθνών εξελίξεων, βιώνουμε τη γνήσια μετάβαση από τη διακρατική διεθνή κοινότητα, όπου δέσποζε το βεστφαλιανό κυρίαρχο κράτος, στην μεταπολεμική διεθνή κοινότητα των πολλών διεθνών δρώντων, φορέων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων με επίκεντρο τον άνθρωπο ή συλλογικότητες προσώπων, μειονοτήτων, εθνοτήτων, λαών, αυτοχθόνων κλπ.

Αυτή την ανθρωποκεντρική προσέγγιση της διεθνούς δικαιοταξίας βιώνει, πλαισιώνει σταδιακά, αλλά και προωθεί το Διεθνές Δίκαιο. Το Διεθνές Δίκαιο δεν είναι/ορίζεται απλά «ως ένα σύνολο κανόνων που διέπει τη διεθνή κοινωνία». Είναι και πρέπει να γίνεται περισσότερο κατανοητό ως μια πορεία (process). Μια διαρκής εξέλιξη που συνδιάζει την «πνευματική» παράδοση με μια μορφή διευθέτησης/επίλυσης προβλημάτων στη διάρκεια της οποίας μεταβάλλεται και το ίδιο το Διεθνές Δίκαιο, ενώ όργανα της διεθνούς κοινότητας, αντιδρώντας στα διάφορα ζητήματα, το ερμηνεύουν και το εφαρμόζουν.