Οι προμηθεϊκές τεχνολογικές εφαρμογές που σημάδεψαν το πέρασμα από τον δέκατο ένατο στον εικοστό αιώνα έδωσαν στην πειραματική επιστήμη μια πρωτόγνωρη αυτοπεποίθηση, η οποία την έκανε να πιστέψει πως έχει αποκλειστικό προνόμιο στη σημασιοδότηση του πραγματικού• η φιλοσοφία παραγκωνίστηκε ως παρωχημένη και κατά κάποιον τρόπο μη επαρκώς ελέγξιμη τοποθέτηση στα ίδια εκείνα παλαιά ζητήματα που τώρα περιήλθαν στη νέα δικαιοδοσία. Όμως οι παράπλευρες καταστροφικές συνέπειες της ίδιας αυτής τεχνοεπιστήμης, που ήταν μία από τις τραγικότερες εκπλήξεις του εικοστού αιώνα, ξαναθέτουν το ζήτημα περί των ορίων και των σκοπών της επιστήμης και δείχνουν περίτρανα την ανεπάρκεια του επιστημονικού λόγου να αντιμετωπίσει τις μη τεχνικές, ''συγκροτητικές'' του όπως θα λέγαμε, αρχές και προϋποθέσεις.

Το όνειρο της γνωσιολογικής εξάντλησης του πραγματικού συνιστά, ακριβώς, μια τρελή φαντασίωση παντοδυναμίας: οριστική αιχμαλωσία της φύσης και, οριακά, της ίδιας της κοινωνίας στη βούληση ενός ιερατείου των κατεχόντων (που προορίζεται να περιλαμβάνει όλο και λιγότερους εκλεκτούς στις τάξεις του). Scientia est potentia, δηλαδή - μέχρι τελικής κατακρημνίσεως!