ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Ο Edgar Morin, διάσημος Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος, γεννήθηκε από γονείς εβραϊκής καταγωγής που είχαν ζήσει πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη.

Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στα χρόνια που η οικογένειά του έζησε στην Θεσσαλονίκη, στις αρχές του 20ου αι.. Αναπαριστά την ατμόσφαιρα μια Θεσσαλονίκης πολυεθνικής , ενός πολύχρωμου μίγματος συνύπαρξης διαφορετικών εθνοτήτων και θρησκειών.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας: «Αυτό το βιβλίο σχετικά με τον πατέρα μου και για τον πατέρα μου δεν είναι «το βιβλίο του πατέρα μου». Η ευσέβεια με διακατέχει όχι για να φτιάξω ένα χρήσιμο βιβλίο, αλλά για να προσπαθήσω να φτιάξω ένα αληθινό βιβλίο. Για το λόγο αυτό, δεν υπάρχει εδώ σεβασμός, υπό την έννοια που αποδίδουμε συνήθως στον όρο αυτό. Για το Βιντάλ, αγάπη σήμαινε να μπορεί κανείς να πειράζει. Για τον συγγραφέα αυτών των γραμμών, που κληρονόμησε σε κάποιο βαθμό από το χαρακτηριστικό, δεν είναι έλλειψη σεβασμού να παραμένει κανείς πειραχτήρι και σκωπτικός στην αγάπη.»

Η αφήγηση του οδοιπορικού του Βιντάλ Ναχούμ, μέλους της εβραϊκής κοινότητας της πολυεθνικής πολυπολιτισμικής θεσσαλονίκης, μετανάστη στη Γαλλία, έδωσε στο γιο του, διάσημο κοινωνιολόγο και φιλόσοφο Εντγκάρ Μορέν (ψευδώνυμο του Εντγκάρ Ναχούμ), τη λαβή για μία ανακατασκευή του μωσαϊκού των Βαλκανίων, με τον εντοπισμό των τομών, που υπέστησαν οι παραδοσιακές δομές στο νέο περιβάλλον του έθνους-κράτους.Ήταν επίσης η ευκαιρία για μία εξιστόρηση των πολιτιστικών εξελίξεων, των οποίων υπήρξε μάρτυς ο ήρωας του βιβλίου, με αναφορά σε διατηρήσεις και αλλαγές στις ταυτότητες των ανθρώπων κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνος. Η καταγραφή γεγονότων για τις κοινωνίες της οθωμανικής -κατόπιν ελληνικής- θεσσαλονίκης και του Παρισιού, η ανάλυση και ερμηνεία αυτών, φέρουν την ιδιότυπη προσωπική σφραγίδα του συγγραφέα. Ο στοχασμός του Εντγκάρ Μορέν, ενταγμένος στο πλαίσιο της μάχης των ιδεών στη μεταπολεμική Γαλλία, αξίζει προσοχής για τη συνεισφορά στο διάλογο υπέρ της προόδου.