Ο εξευρωπαϊσμός του δικαίου γενικά και του διοικητικού δικαίου ειδικότερα οδήγησε στην ανατροπή γενικά αναγνωρισμένων νομικών θεσμών, αρχών και νομικών αξιωμάτων της εσωτερικής έννομης τάξης και ο σύγχρονος νομικός είναι υποχρεωμένος να παρακολουθεί τη σχετική εξέλιξη, ενώ οι εθνικές αρχές και τα δικαστήρια οφείλουν να διασφαλίζουν την πλήρη αποτελεσματικότητα του κοινοτικού δικαίου και συγκεκριμένα «είναι ασυμβίβαστη προς τις συμφυείς με τον χαρακτήρα του κοινοτικού δικαίου επιταγές κάθε διάταξη εθνικού δικαίου ή κάθε νομοθετική, διοικητική ή δικαστική πρακτική, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της αποτελεσματικότητας του κοινοτικού δικαίου, λόγω της μη αναγνώρισης στο αρμόδιο για την εφαρμογή αυτού δικαστήριο της εξουσίας να πράττει, κατά το χρόνο ακριβώς της εφαρμογής αυτής, οτιδήποτε είναι αναγκαίο, ώστε να αποκλείεται η εφαρμογή των εθνικών νομοθετικών διατάξεων που εμποδίζουν ενδεχομένως, έστω και προσωρινά, την πλήρη αποτελεσματικότητα των κοινοτικών κανόνων» (ΔΕΚ απόφ. της 9.3.1978, C-106/77).

Αυτή η εξέλιξη συνεπάγεται την αναπροσαρμογή, τη μεταρρύθμιση και τον νέο προσανατολισμό του εθνικού δικαίου προς τον υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό, προκειμένου να επιτευχθεί η αρμονική συνύπαρξη του εθνικού και κοινοτικού δικαίου, η οποία προϋποθέτει αφενός τη διαμόρφωση μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ των κοινοτικών και των εθνικών διοικητικών φορέων και αφετέρου την ενεργοποίηση του εθνικού δικαίου για την επιβολή του κοινοτικού δικαίου.