ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ

Φεύγουμε απ' την ερειπωμένη πόλη όσο μπορούμε πιο γρήγορα. Η πόλις είναι κατεστραμμένη εδώ κι εκεί καίονται σπίτια. Κάτοικοι δεν υπάρχουν μόνο μια γυναίκα με ξέπλεκα μαλλιά και μάτια αγριεμένα μάς κάνει νεύμα πως θέλει να φάγη. Καθώς της ρίχνουμε δυο κονσέρβες, ακούμε να φωνάζη από πίσω μας, «ο Θεός να δώση να πάτε πίσω στις μανάδες σας, παλληκάρια μου!» Και ξανακάθεται μέσα στα ερείπια, αυτή ο μόνος ζωντανός άνθρωπος που είδαμε στην Λάρισα. Η πρωτεύουσα της Θεσσαλίας ξεψυχά μέσα στις φλόγες και στο σίδερο. Αντίστασις δεν υπάρχει. Μαθαίνουμε ότι τα σερβικά αντιαεροπορικά τηλεβόλα που είχαν σταλή να υπερασπίσουν την πόλη έχουν σιγήσει από ημερών ελλείψει πυρομαχικών του διαμετρήματός των. Το καραβάνι προχωρεί πολύ σιγά και με συνεχείς στάσεις διότι οι δρόμοι είναι κατεστραμμένοι. Παντού τα ίχνη της καταστροφής. Καμένα αυτοκίνητα, κατεστραμμένο υλικό, άταφα πτώματα. Μου φαίνεται ότι έτσι για πείσμα στην ασχήμια του πολέμου η φετεινή άνοιξη απεφάσισε να φανή πιο όμορφη από κάθε άλλη χρονιά. Τ' αγριολούλουδα μου θυμίζουν κάτι άλλα αγριολούλουδα απ' τον κόσμο της ειρήνης.

Το «Ημερολόγιο» του Γεωργίου Φυλακτόπουλου αναφέρεται στους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο του 1941, οπότε κλήθηκε να υπηρετήσει ως έφεδρος της κλάσεως 1925. Την 10η Απριλίου, λίγες μέρες μετά την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας, αναχώρησε από την Αθήνα ως διερμηνέας για το στρατηγείο των βρετανικών δυνάμεων στη Βόρεια Ελλάδα και συνδέθηκε με την VI Αυστραλιανή Μεραρχία. Έχει ήδη αρχίσει η άτακτη υποχώρηση των ελληνικών μονάδων της Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας. Ο Φυλακτόπουλος παρακολουθεί όλη την κατάρρευση του μετώπου. Στη μαρτυρία του νεαρού ανθυπολοχαγού, χωρίς επιτήδευση ή διάθεση λογοτεχνική, παρελαύνουν εικόνες Αποκάλυψης και φρίκης : βομβαρδισμοί, φωτιές, πτώματα, άτακτος στρατός που υποχωρεί, διάλυση, και κάποια ερωτηματικά. Με σύντομες καταγραφές, χωρίς ειδικά σχόλια, περιγράφονται η φρίκη, οι ασταμάτητοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί, προδοσίες ντόπιων χωρικών και βοσκών, παράπονα για λεηλασίες χωριών από Έλληνες φαντάρους που επιστρέφουν διαλυμένοι απ' το μέτωπο, οι απορίες για τις σποραδικές πληροφορίες που έρχονταν από την Αθήνα για την αυτοκτονία του πρωθυπουργού Κορυζή και την ανάθεση στον Κοτζιά του σχηματισμού φιλογερμανικής κυβέρνησης, η ηρωική στάση των Αυστραλών στρατιωτών που πολεμούν μακριά απ' τον τόπο τους.

Στις 25 Απριλίου ο Φυλακτόπουλος φτάνει από την Ελευσίνα στην Ομόνοια. Αποστρατεύεται στις 26. Στις 27 Απριλίου τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στην Αθήνα.