Το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου παρουσιάζεται σαν μια εφιαλτική πινακοθήκη προσώπων, καθένα από τα οποία, σε μια δεδομένη στιγμή, προδίδει όχι μόνο τα βαθιά αισθήματα του ήρωα, του νεαρού επαρχιακού εφημέριου του Αμπρικούρ, αλλά και την υπερφυσική μοίρα του κάθε πλάσματος ... Μόνο το χέρι της Θείας Χάριτος έχει την εξουσία να ανοίξει ρωγμές στα αόρατα τείχη που οι άνθρωποι χτίζουν μέσα τους ...Το υπερφυσικό χάρισμα του νεαρού ιερέα είναι να αναγκάσει τις ψυχές των ενοριτών του, στη μικρή γαλλική επαρχία του Αμπρικούρ, να παραιτηθούν από τις προφυλάξεις, με τις οποίες έχουν περιφράξει την ζωή τους, και να σταθούν απέναντι στην προοπτική της σωτηρίας τους. Εξού και οι συγκρούσεις που οριοθετούν το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου, που δεν είναι παρά εκδηλώσεις συγκεκριμένες της Χάρης, έτσι όπως πρακτικά αυτή εφαρμόζεται.

Ο εφημέριος του Αμπρικούρ ... είναι η τέλεια υλοποίηση του ήρωα - αγίου ... Όταν μαθαίνει ότι πρόκειται να πεθάνει από καρκίνο, αισθάνεται, για άλλη μια φορά, ότι ο Θεός τον εγκατέλειψε. Η αποδοχή του θανάτου του δεν θα έρθει παρά μετά από μια κίνηση εξέγερσης, αλλά θα είναι μια αποδοχή που πηγαίνει προς την κατεύθυνση μιας θετικής εμπειρίας ... Ταυτοποιούμενος ... με το Χριστό, ο εφημέριος του Αμπρικούρ κατορθώνει να αποδεχθεί το θάνατό του, μαζί με όλες τις οδύνες της περασμένης του ζωής στα τελευταία του λόγια: ''Όλα είναι Θεία Χάρις ...''. Το πορτραίτο του ταπεινού και εύθραυστου παιδιού, σε πνευματικό επίπεδο, το πορτραίτο όλων των αγίων, των οποίων η ύπαρξη είναι προσανατολισμένη στο Θεό ... Πρόκειται για ένα πνεύμα παιδικής ηλικίας, μιας πνευματικής παιδικής ηλικίας, που ξεπηδά σαν την πηγή του αληθινού και αγνού πλάσματος ... Είναι η εικόνα που ο καθένας φέρει μέσα του για την αληθινή του ταυτότητα ... Είναι η ενοποιός δύναμη που επιτρέπει στους αγίους - ήρωες του Μπερνανός να αντιμετωπίζουν το κακό, χωρίς να διασκορπίζεται το είναι τους, και η οποία, προπαντός, δίνει στο θάνατό τους το νόημα μιας τελικής συμφιλίωσης της ψυχής με τον εαυτό της και με το Θεό.