Το "Μητριάς εγκώμιο" είναι ένα ερωτικό χρονικό: η ιστορία ενός νεαρού αγοριού που ερωτεύεται τη μητριά του. Στο κέντρο της πλοκής υπάρχει ένα τρίγωνο: η αισθησιακή Δόνια Λουκρητία - η μητριά- , ο δον Ριγομπέρτο - ο εκκεντρικός σύζυγος- και ο γιος του, ο μικρός Φοντσίτο.

Με τη γνώση του σχολαστικού παρατηρητή και με τη χάρη του εμπνευσμένου αφηγητή, ο Μάριο Βάργκας Γιόσα μάς προτρέπει να αφεθούμε σε έναν ιστό διαστροφής που σιγά σιγά περιβάλλει και σκιάζει τη φαινομενική αρμονία των τριών προσώπων της ιστορίας: της γοητευτικής σαραντάχρονης μητριάς, με το συμβολικό όνομα Λουκρητία, του πατέρα του, του Δον Ριγομπέρτο - φαντασιώδους εραστή της αγαπημένης του συζύγου, και του Φοντσίτο, που μοιάζει να μπορεί να διαφθείρει τα πάντα με την αγγελική μορφή και το πυρετικό του βλέμμα. Πρόκειται μια μαρτυρία της «περουβιανής παρακμής», για ένα κείμενο που διαρρηγνύει τη σατιρική παράδοση της «στράτευσης» και αναδεικνύει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις μύχιες πτυχές και τις εκρήξεις της λαγνείας.