Στον τόμο αυτό γίνεται λόγος για έργα γλυπτικής και λιθοξοϊκής του ύστερου μεσαίωνα και της πρώιμης νεότερης εποχής, που βρίσκονται στην Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Χίο και τη Ρόδο, μπορούν να αποδοθούν σε δυτικούς τεχνίτες ή έγιναν από ντόπιους που υιοθέτησαν σχέδια, τεχνικές και τρόπους που διαδόθηκαν στον τόπο τους μετά την εγκατάσταση δυτικοευρωπαίων κυρίων και τη συνακόλουθη μετανάστευση ξένων τεχνιτών και τεχνικών. Η γλυπτική που σώζεται στις περιοχές αυτές από το τέλος του μεσαίωνα και εξής, συνήθως σε στενή συνάφεια με την αρχιτεκτονική, άλλοτε όμως διάσπαρτη και σε σπαράγματα, μπορεί να διαφωτίσει αρκετές όψεις της δυτικής παρουσίας στην ανατολή και των επιπτώσεών της στην τοπική καλλιτεχνική παραγωγή.

Η έρευνα της γλυπτικής και λιθοξοϊκής είναι δυνατόν να αποκαταστήσει ένα ακόμη ιστορικό τεκμήριο που, συνεξεταζόμενο με άλλα, την αρχιτεκτονική και εν γένει το δομημένο χώρο και τις πληροφορίες των γραπτών πηγών, μπορεί να φωτίσει αποτελεσματικά τη μελέτη των μικτών κοινωνιών στις εν λόγω περιοχές κατά την εποχή της μετάβασης από το μεσαίωνα στη νεότερη εποχή.

Οι μελέτες που δημοσιεύονται εδώ παρουσιάστηκαν πρώτη φορά στο Συμπόσιο «Η Γλυπτική στη Λατινοκρατούμενη Ανατολή, 13ος-17ος αιώνας», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, από τις 4 έως τις 6 Οκτωβρίου 2002. Διοργανωτές του Συμποσίου ήταν το ερευνητικό Πρόγραμμα «Η δυτική τέχνη στην Κρήτη κατά το 15ο και 16ο αιώνα» που διεξάγεται στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών και η 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, υπεύθυνη ακόμη τότε για τα μεσαιωνικά μνημεία όλου του νησιού.